Uzman Görüşü
Yeşim Güleç Aslan
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan bireyler nitelikli ve sistematik özel eğitim hizmetleri alabildiklerinde, önemli ilerlemeler göstermektedirler. Ayrıca, kaynaştırma/bütünleştirme ortamlarında bulunma fırsatları artmaktadır. Nitekim özel eğitim hizmetlerinin nihai hedefi özel gereksinimli bireylerin kaynaştırma/bütünleştirme ortamlarında eğitim almaları ve toplumla bütünleşmeleridir. Türkiye’de yasal düzenlemelerin (örneğin, Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], 2017) ve OSB ile ilgili bilgi ve farkındalık geliştirici politikaların varlığına rağmen, eğitsel ortamlarda istenmeyen olaylar görülmeye devam etmektedir.
Nitekim, 2019 yılında medyada yer alan bir haber bu olaylara bir örnektir. Bir ilkokulda eğitim gören OSB olan çocuklara ve ailelerine yönelik sergilenen olumsuz tepkiler ülkemizin gündeminde uzun süre kalmıştır. Bu olayın ardından özel gereksinimli bireylerin eğitsel ve toplumsal ortamlara katılımı konusunda toplumsal duyarlılığı sağlamak için normal gelişim gösteren bireylerin bilgi ve becerilerini geliştirmek için kurumlarca yapılan çalışmalar gözden geçirilmiştir ve ek düzenlemeler yapılmıştır.
MEB tarafından da ek yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan bir tanesi sınıflarda ‘Kolaylaştırıcı Kişi’ bulundurulmasına olanak tanıyan resmi yazının okullara gönderilmesidir (MEB, 2019a). Bu bağlamda, kaynaştırma/bütünleştirme ortamlarında eğitim gören OSB olan öğrencileri desteklemek amacıyla öğretmenlerin yanında kolaylaştırıcı kişi bulunabilecektir. Kolaylaştırıcı kişilerin çalışmalarının nitelikli olması için çeşitli çalışmalara (eğitimleri, vb.) gereksinim olmasına rağmen, bu çalışmaların bir an önce başlayacağı ve devam edeceği öngörülmektedir. Dolayısıyla, her ne kadar ‘kolaylaştırıcı kişi’ yetiştirilmesine ilişkin çalışmalara gereksinim duyulsa da, bu düzenleme OSB olan bireylerin başarılı bir kaynaştırma/bütünleştirme süreci geçirmeleri için önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.
Ayrıca yine 2019 yılında MEB tarafından özel eğitim öğretmenlerine OSB mesleki gelişim programı başlatarak, bu bireylerin eğitim yaşamlarını iyileştirmek bağlamında oldukça gerekli bir adım daha atmıştır (MEB, 2019b). Bu tür mesleki gelişim programlarının süreç içerisinde değerlendirmelerinin yapılarak, değerlendirme sonuçlarına göre revize edilmesi ve gerekli yeni unsurların (örneğin, koçluk, uygulamalı eğitimler) eklenmesi hizmetlerin niteliğini daha da arttırabilecektir.
Sonuç olarak, bu çalışmalar, OSB olan bireyler, aileleri ve toplum için umut verici gelişmeler olarak değerlendirilebilir. Bu tür çalışmaların iyileştirilerek devam etmesinin ve toplumdaki tüm bireylerin bilgilenmesinin ve olumlu tutumlarının gelişmesinin, tüm bu tür olumsuz olayların önünce geçebileceği belirtilebilir.
