UZMAN GÖRÜŞÜ
Ayhan Yatbaz
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi-UMSK (International Accounting Standards Committee-IASC) tüm dünyada geçerli olmak üzere tüm sektörlere yönelik olarak muhasebe standartları düzenlemek amacıyla Haziran 1973’te Londra’da kurulmuştur. Kurum daha sonra adını Nisan 2001’de Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu-UMSK (International Accounting Standards Board-IASB) olarak değiştirmiştir.
Kurum’un 1.4.2020 tarihi itibarıyla biri kavramsal çerçeve olmak üzere Uluslararası Muhasebe Standartları-UMS (Interna-tional Accounting Standards-IAS) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları-UFRS (International Financial Reporting Standards-IFRS) adıyla halihazırda 45 adet yayınlanmış standardı bulunmaktadır. Bu standartlar Türkiye’de Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) adıyla Türkçeye çevrilmekte ve yayınlanmaktadır. Söz konusu standartlar Türkiye’de SPK’ya tabi tüm şirketlerin yanı sıra BDDK’ya tabi şirketler (katılım bankaları dahil) ve sigorta şirketleri (tekafül şirketleri dahil) tarafından yasal olarak uygulanmak zorundadır. Diğer taraftan IASB’nin tersine sadece İslami finansal kuruluşlara yönelik muhasebe standartları düzenleyen İslami Finansal Kurumlar Muhasebe ve Denetim Örgütü-İFKMDÖ (Accounting and Auditing Organization for Islami Financial Institutions-AAOIFI) tarafından yayınlanan Finansal Muhasebe Standartları-FMS (Financial Accounting Standards-FAS) da KGK tarafından Faizsiz Finans Muhasebe Standartları (FFMS) adıyla Türkçeye kazandırılmış ve 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türkiye’deki ilgili kurumların isteğe bağlı olarak uygulamalarına izin verilmiştir.
AAOIFI ilk olarak 26.02.1990 tarihinde Bahreyn’in Manama kentinde İslami Bankalar ve Finansal Kuruluşlar Finansal Mu-hasebe Organizasyonu-İBFKFMO (Financial Accounting Organization for Islamic Banking and Financial Institution-FAOIBFI) adıyla kurulmuştur. AAOIFI’nin kurulması tamamen İslami finansal kuruluşların kendilerine özgü spesifik ihtiyaçlarından kaynaklanmıştır. İslami finansal kuruluşlar yaptıkları tüm işlemleri ticari ilkeler çerçevesinde yapmak zorundadır. Ancak söz konusu işlemler şekilsel olarak geleneksel finansal kurumların işlemleriyle benzer özellikte olduğu için muhasebe ve finansal raporlama anlamında yanlış değerlendirmelere meydan verebilmektedir. Bu sebeple AAOIFI kurularak bir anlamda IAS-B’yi tamamlamıştır. KGK da bu gerçeklikten yola çıkarak 2019 yılında söz konusu AAOIFI standartlarını Türkçeye çevirmeye başlamış ve nihayet 1.1.2020 tarihinden itibaren isteğe bağlı da olsa uygulamaya koymuştur.
2020 mali dönemi henüz devam ettiği için katılım bankalarının FFMS’ye göre düzenlenmiş finansal raporları söz konusu değildir. Ancak 2021 Nisan’da gelindiğinde katılım bankalarının FFMS’ye göre düzenlenmiş finansal raporlarını da sitelerinde yayınlayacakları öngörülmektedir.
