Uzman Görüşü

Arife Gümüş Sarı

Covid-19’un gölgesinde eğitimin tüm unsurlarını yakından inceleme fırsatı bulduğumuz bu zaman diliminde her geçen gün öğrenme kayıpları kendisini daha fazla hissettirmeye başladı. Bir miktar doğal bir sonuç olan bu kayıplar öğrenme atmosferini mümkün kılan şeylerin ne olduğu konusunda yer yer gözlem yer yer fikir teatisiyle gündemimizi meşgul ediyor. Öğrenmenin bireysel yönünün daha ön planda tutulduğu çevrimiçi öğrenme süreci, öğrencinin güçlü bir iç disipline muhtaç olduğunu, sistematik bazı rutinlere sahip olabildiğinde olası kayıpları en aza indireceğini vurguluyor. Bunun haklılık payı yüksek olmakla birlikte anlamlı bir öğrenmenin ya da öğrenmede önemli bir mesafenin kat edilmesini okullarda mümkün kılan başka bir hususu dile getirmek elzemdir. Fiziksel bir aradalığın tartışmaya kapalı öğrenme başarısı öğretmenin mesleki tatminini mümkün kılan bir ekosistemdir aynı zamanda. Öğrencinin fiziksel ve ruhsal olarak dersi öğrenmeye hazır olması kamerasını kapaması ya da açmasından çok daha fazlasıdır çünkü. Fiziksel bir aradalık sayesinde öğretmen öğrencisini fark eder, hazırlar, yönlendirir. Öğrencinin bakışları, bakmayışları, soru sorması ya da sormaması dersin gidişatı açısından önemli geribildirimlerdir. 

Birlikte öğrenmek hususunda işin öğrenci kısmı daha dikkat çekicidir. Anlatma en iyi öğrenmedir düsturu akran öğrenmesinde farklı şekillerde de olsa etkilidir. Sınıfta etkileşimle öğrenme en kalıcı öğrenmelerden biridir. Akranlar arasında tartışma, meseleyi anlayan/anlamayan açısından izleme her bir öğrenci için öğrenme performansını yükselten şeylerdir. Akran ilgisi, derse hazırlığı, dersi taşımak istediği yer, başka öğrenciler için hem çalışmaya hem de anlamaya ilhamdır. Böylelikle öğrenmenin gerekliliklerinden olan dikkat, odaklanma, araştırmaya teşvik doğal bir otorite olan öğretmenin üzerinden akran üzerine kayar. Öğrencinin anlamadığını sorması ya da anladığını teyit etmek için sorması, öğretmenin cümlesini kendince yeniden kurması, öğretmenin kritik müdahaleleri, teşvik edici, cesaretlendirici cevapları ile öğrenci akranından öğrenme yollarını da öğrenmeye başlar. Bir nevi muhakeme becerisini artıran bu pratikler birlikte öğrenmenin güçlü yanlarındandır. 

İçinde bulunduğumuz süreçte hem öğretmen hem de öğrenci açısından birlikte öğrenmenin gerçek bir öğrenmede ne kadar kritik bir yeri olduğuna dair farkındalığımız arttı. İç disiplinin birlikte öğrenme ekosisteminde daha mümkün olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.