Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlâkı Derneği (İGİAD), “reklam ahlâkı” alanında yürüttüğü Türkiye’de Reklam Ahlakı çalışması ile ülkemizde reklam ahlâkı bağlamında mevcut durumun ne olduğunu ve halihazırdaki problemlere nasıl çözümler üretilebileceğini ortaya koymak için İLKE İlim Kültür Derneği ile beraber 2014 yılında "Türkiye’de Reklam Ahlâkı Projesi"ni başlatmıştır. Projenin amacı; reklamcılık alanına eleştirel bir bakış sunmaktır. Ayrıca reklamcılık sektörüne bir ayna tutma vazifesi gören bu araştırma ile hem sektöre hem de ülkemiz toplumsal yaşamına olumlu katkılar sunmak projenin amacıdır.
PROJE KAPSAMI VE HEDEFLER
Projenin Kapsamı
Reklamlar ulaştırmak istedikleri mesajları medya kanalı ile hedef kitleye ulaştırırken, fiziki, psikolojik ve sosyal sınırların dışında ahlâki sınırları da zorlamaktadır. Reklamların ahlâki sınırların dışına çıkmamaları için sınırlandırılması amacıyla kamu yönetimleri mevzuatları ve kamu otoritesini, sivil toplum örgütleri gönüllülüğü, tüketiciler de tercih etme/etmeme gücünü kullanmaktadırlar. Reklam veren işletmeler arasındaki "rekabet", ahlâki sınırların ötesine geçen reklamların nedeni olarak gösterilmektedir. Reklam ajansları da reklam verenlerin isteğini yerine getirirken "mecburen" ahlâk sınırını aşabildiklerini söyleyerek aslında olmaması gereken bir durumun ortaya çıkmasının nedeni olarak reklam vereni ve ajanslar arasındaki rekabeti göstermekte ve sorumluluğu reklam verenlere yükleyerek ahlâk dışı davranışlarını meşrulaştırmaktadırlar. Ayrıca sınırları zorlayan reklamların tüketiciler üzerinde daha etkili olduğunu ve tüketicilerin bu tür reklamlara bir talebinin olduğunu gerekçe göstermektedirler. Hazırlanan reklam mesajlarını yayınlayan medya ise sadece yayınlama sorumluluğu olduğunu, buna rağmen belirli ilkeler çerçevesinde denetim yaparak reklamları yayınladığını ifade ederek kendi davranışını meşrulaştırmaktadır. Tüketiciler ise ahlâki problem taşıyan reklamlardan şikayet etmektedirler. Öbür yandan, reklam ve ahlâk kelimelerinin yan yana kullanılması pek çok insan tarafından şaşırtıcı bir durum olarak karşılanmaktadır. Araştırma sırasında edinilen gözlemlerden hareketle çoğu insanın, reklam ve ahlâkın bir arada bulunması fikrini düşünmedikleri söylenebilir. Toplumu dönüştürme gücü olan ve medyayı etkili bir şekilde kullanan reklamların ahlâki olabilmesi için bir düşünsel dönüşüme ve bir dizi uygulamaya ihtiyaç bulunmaktadır.
Projenin Hedefleri
Türkiye’de reklam ahlakı çalışması ile reklam ile ahlâkın bir arada bulunabilecek, birbirini tamamlayan iki parça olduğu düşüncesinden hareket edilmektedir. Gerekli uygulamalar bu araştırmayı inceleyen kamu yönetimleri, sivil toplum kuruluşları, dernekler ve girişimciler tarafından geliştirilebilecektir.
