Logo

Yetişkinlerin Din Eğitimine Bakışları ve Din Eğitimi İhtiyaçları

Özet

Dini inanç ve uygulamaların öncelikle genç ve yetişkinleri ilgilendirdiği son yıllarda daha sıklıkla ifade edilmektedir. Zira insan yaşının ilerlemesiyle birlikte, karşılaştığı olaylar, kazandığı tecrübeler neticesinde kendisiyle ve çevresiyle hesaplaşmaya ve hayatı anlamlandırmaya yönelmektedir. Bu yönelişte dini bilgi ve tecrübeler yetişkinlerin dikkatini daha fazla çekmektedir. Bununla birlikte yetişkinlerin toplumsal durumlarıyla bağlantılı olarak ilgi ve ihtiyaçları da farklılaşmaktadır. Hayatla ilgili sorumlulukları artan yetişkinler öncelikle kullanabilecekleri bilgiyi almak istemektedirler. Bu nedenlerle yetişkinler için hazırlanacak din eğitimi hizmetleri ve eğitim programları, bu hizmetlerin sunulacağı hedef grubun eğitim ihtiyaçlarını değerlendiren araştırmalara dayandırılmalıdır. 02 Nisan-13 Şubat tarihleri arasında, farklı yaş ve meslek grubundan 25 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen "Yetişkinlerin Din Eğitimine Bakışları ve Din Eğitimi İhtiyaçları" başlıklı araştırma raporu, yetişkinlerin din eğitiminden ve din eğitimi hizmeti sunan kişi ve kurumlardan beklentilerine dair tespitler yer almaktadır.

Bu rapor Türkiye'de Din Eğitimi Projesi kapsamında yayınlanmıştır.

İlgili İçerikler

Türkiye'de Din Eğitimi Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022)

Eğitim, toplumsal dönüşümün izlerini takip etmek için vazgeçilmez bir role sahiptir. Bu dönüşümün hem bir katalizörü hem de izleyeni olarak eğitim kritik bir konumdadır. Bu doğrultuda, Türkiye’nin toplumsal, siyasi ve kültürel dinamikleri din eğitimini her daim merkezi bir noktaya yerleştirmiştir. Türkiye’de din eğitimini çok yönlü bir perspektifle izlemek, anlamak ve geleceğe ışık tutmak amacıyla yürüttüğümüz Türkiye’de Din Eğitimi projesinin ilk ürünü Türkiye’de Din Eğitiminin Dönüşümü (1997-2012) raporu oldu. Türkiye'de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022) raporu, önceki raporla birlikte Türkiye’nin son çeyrek asrında din eğitiminin durumunu ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. Rapor, son on yılda örgün ve yaygın eğitimden yükseköğretime, yasal çerçeveden müfredata, imam hatip okullarından yetişkin din eğitimine kadar geniş bir yelpazede Türkiye'de din eğitimini derinlemesine analiz ediyor. Rapordaki bulgular, din eğitiminin geçmişi ve bugününü anlamak ve geleceğini şekillendirmek için önemli bir kaynak oluşturuyor. 

22 Aralık 2023

Türkiye’de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022)

İLKE Vakfı Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM), Türkiye’de din eğitiminin serüvenini izlemek, anlamak ve açıklamak amacıyla "Türkiye’de Din Eğitimi Projesi”ni hayata geçirdi. Prof. Dr. Nurullah Altaş ve Doç. Dr. Umut Kaya tarafından “Türkiye'de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022)” araştırma raporu hazırlandı.“Türkiye'de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022)” başlıklı rapor, okullarda zorunlu din kültürü ve ahlak eğitimi, seçmeli din ve değerler dersleri, imam hatip ortaokulları ve liseleri, dini yükseköğretim alanındaki gelişmeleri kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Geçmişten günümüze örgün eğitim kademelerinde verilen din eğitiminin, Diyanet İşleri Başkanlığınca uygulanan yaygın din eğitimi modelinin, Türkiye’deki din eğitiminin mevcut yasal çerçevesinin oluşturulduğu rapor; Kur’an kursları, dini danışmanlık ve rehberlik hizmetleri dâhil olmak üzere birçok başlıkta Türkiye’de din eğitiminin genel görünümünü ve eğilimlerini tartışmaya açıyor. var ifr = document.getElementById("JotFormIFrame-233381236288965"); if (ifr) { var src = ifr.src; var iframeParams = []; if (window.location.href && window.location.href.indexOf("?") > -1) { iframeParams = iframeParams.concat(window.location.href.substr(window.location.href.indexOf("?") + 1).split('&')); } if (src && src.indexOf("?") > -1) { iframeParams = iframeParams.concat(src.substr(src.indexOf("?") + 1).split("&")); src = src.substr(0, src.indexOf("?")) } iframeParams.push("isIframeEmbed=1"); ifr.src = src + "?" + iframeParams.join('&'); } window.handleIFrameMessage = function(e) { if (typeof e.data === 'object') { return; } var args = e.data.split(":"); if (args.length > 2) { iframe = document.getElementById("JotFormIFrame-" + args[(args.length - 1)]); } else { iframe = document.getElementById("JotFormIFrame"); } if (!iframe) { return; } switch (args[0]) { case "scrollIntoView": iframe.scrollIntoView(); break; case "setHeight": iframe.style.height = args[1] + "px"; if (!isNaN(args[1]) && parseInt(iframe.style.minHeight) > parseInt(args[1])) { iframe.style.minHeight = args[1] + "px"; } break; case "collapseErrorPage": if (iframe.clientHeight > window.innerHeight) { iframe.style.height = window.innerHeight + "px"; } break; case "reloadPage": window.location.reload(); break; case "loadScript": if( !window.isPermitted(e.origin, ['jotform.com', 'jotform.pro']) ) { break; } var src = args[1]; if (args.length > 3) { src = args[1] + ':' + args[2]; } var script = document.createElement('script'); script.src = src; script.type = 'text/javascript'; document.body.appendChild(script); break; case "exitFullscreen": if (window.document.exitFullscreen) window.document.exitFullscreen(); else if (window.document.mozCancelFullScreen) window.document.mozCancelFullScreen(); else if (window.document.mozCancelFullscreen) window.document.mozCancelFullScreen(); else if (window.document.webkitExitFullscreen) window.document.webkitExitFullscreen(); else if (window.document.msExitFullscreen) window.document.msExitFullscreen(); break; } var isJotForm = (e.origin.indexOf("jotform") > -1) ? true : false; if(isJotForm && "contentWindow" in iframe && "postMessage" in iframe.contentWindow) { var urls = {"docurl":encodeURIComponent(document.URL),"referrer":encodeURIComponent(document.referrer)}; iframe.contentWindow.postMessage(JSON.stringify({"type":"urls","value":urls}), "*"); } }; window.isPermitted = function(originUrl, whitelisted_domains) { var url = document.createElement('a'); url.href = originUrl; var hostname = url.hostname; var result = false; if( typeof hostname !== 'undefined' ) { whitelisted_domains.forEach(function(element) { if( hostname.slice((-1 * element.length - 1)) === '.'.concat(element) || hostname === element ) { result = true; } }); return result; } }; if (window.addEventListener) { window.addEventListener("message", handleIFrameMessage, false); } else if (window.attachEvent) { window.attachEvent("onmessage", handleIFrameMessage); }

Türkiye'de Din Eğitimi Raporu Yayımlandı: Beceri Merkezli Bir Din Eğitimi Verilmeli

İLKE Vakfı Eğitim Politikaları Araştırma Merkezi (EPAM) tarafından Türkiye’de Din Eğitimi Projesi kapsamında hazırlanan Türkiye’de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022) başlıklı rapor 22 Aralık 2023 tarihinde Altunizade Kültür ve Sanat Merkezinde kamuoyuna tanıtıldı.  Türkiye’de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022) raporu Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Dr. Nurullah Altaş ve Doç. Dr. Umut Kaya tarafından hazırlandı. Din eğitiminin son 10 yılını istatistiksel verilere dayalı olarak ele alan rapor, örgün eğitimde din eğitiminden yaygın ve sivil din eğitimine kadar birçok farklı alanda ülkemizde din eğitiminin geniş bir portresini sunuyor. Rapor, Türkiye’de Din Eğitimi Projesi’nin ilk çıktısı olan Prof. Dr. Mehmet Bahçekapılı’nın hazırladığı Türkiye’de Din Eğitiminin Dönüşümü (1997-2012) araştırma raporu ile beraber düşünüldüğünde,  Türkiye'de din eğitimi alanında son çeyrek asırda yaşanan dönüşüm ve gelişmelere dair kapsamlı bir içerik sunarak, eğitimcilerden politika yapıcılara kadar geniş bir kesim için değerli bir referans niteliği taşıyor. Prof. Dr. Nurullah Altaş ve Doç. Dr. Umut Kaya, din eğitimiyle ilgili önemli bulguları veriler ile beraber sunduktan sonra alanda geliştirilmesi gereken hususlarla ilgili dikkat çekici önerilerde bulundular. Özel veya resmi din eğitimi kurumlarının veri temininde daha açık olması gerekir Altaş, araştırma sürecinde yaşadıkları zorluklardan bahsederek sunumuna başladı: “Araştırmamızı somut verilere dayandırma konusunda gayret ettik. Ancak özel veya resmi din eğitimi kurumlarının veri temini konusunda karşılık vermemesi en önemli sınırlılığımız oldu. Bu bakımdan din bilimleri akademisi, meta sonuç oluşturma noktasında yeterli bilgi birikimi ortaya koyamıyor.”  Okul öncesinde din eğitimi için öğreticileri pedagojik formasyona sahip olmalı Raporda, 4-6 yaş Kur’an Kursu öğreticilerinin yaklaşık %50’si ön lisans mezunu iken, lisans, üniversite ve yüksek lisans mezunlarının toplamının öğreticilerin yalnızca %18’ini oluşturduğu belirtiliyor.  Pedagojik formasyonun önemli olduğu vurgulanan raporda; yaygın din eğitiminde her yönden kendini yetiştirmiş, pedagojik formasyona sahip, yaygın din eğitimi ve yetişkin din eğitimi ile ilgili gerekli bilgiyle donatılmış, kurs öğreticilerinin mesleğe yönelik bilgi ve beceri ile yetişmiş olması; din eğitiminin kalitesini artırmak ve etkin ve başarılı bir öğretim için kritik olduğu ifade ediliyor. Raporda, bu hususla ilgili Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yaygın din eğitimi görevlileri için hizmet içi eğitim kursları veya çeşitli ilahiyat fakültelerinin bünyesinde mesleğe yönelik olarak açılacak tezli/tezsiz yüksek lisans programlarının açılmasının önemi vurgulanıyor. Ortaokullarda seçmeli din derslerinin seçilme oranı düşme eğiliminde Rapordaki bulgularda, Kur’an-ı Kerim, Hz. Muhammed’in Hayatı (Peygamberimizin Hayatı) ve Temel Dinî Bilgiler dersleri adlarıyla verilen seçmeli din, ahlak ve değerler derslerinin öğrenciler tarafından seçilme oranının her yıl düştüğü görülüyor. Bu dersleri 5. sınıflarda %28 ile başlayan seçme oranı %19’a, 6. sınıflarda %25 ile başlayan seçme oranının %16’ya, %17 ile başlayan 7. sınıflardaki seçme oranının %10’a, %9 ile başlayan 8. sınıflardaki seçme oranının da %5’e gerilediği göze çarpıyor. Bu değişimin sebebi olarak da zorunlu din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin içeriği ile bu seçmeli derslerin içeriğinin örtüşmesi olduğu ifade ediliyor.  Beceri merkezli ve olgusal bir din eğitimi verilmelidir Dini yüksek öğrenim veren fakültelerin resmî belgelerinden alıntılanan eğitim amaçlarıyla 21. yüzyıl becerileri karşılaştırıldığında, din eğitimi anlayışımızın beklenen bu beceriler karşısındaki yetersizliği açık bir şekilde ortaya çıktığı ifade ediliyor.   Yükseköğretimde, din eğitimi öğretmenleri yetiştirirken muhtevayı aktardıktan sonra beceriler ve yetkinliklerin geliştirilmesine yönelik bir programın oluşturulması gerektiğinin altı çiziliyor. Son olarak kazanım ve gerekli becerilerin gerçekten kazandırılıp öğrenciler tarafından edinildiğine dair yeterli ölçümler yapılmadığı da vurgulanıyor. Türkiye’de Din Eğitimi: Genel Görünüm ve Eğilimler (2012-2022) Raporunu incelemek  için tıklayın.