Logo
Beklentilerin Bozulduğu Bir Yılın Analizi: İktisat İzleme Raporu 2022

Beklentilerin Bozulduğu Bir Yılın Analizi: İktisat İzleme Raporu 2022

Kategori: İKAM Tarih: 22 Mart 2023

Beklentilerin Bozulduğu Bir Yılın Analizi: İktisat İzleme Raporu 2022

Salgın döneminde uygulanan para ve maliye politikalarının etkilerinin devam ettiği bir yıl olan 2022 yılında beklentiler büyük oranda bozuldu. İLKE Vakfı’nın 2020’de başlattığı Alan İzleme Raporları projesi kapsamında yayımlanan raporda 2022 yılının analizi yapıldı. Yayımlanan İktisat İzleme Raporu 2022’de, büyüme, enflasyon, tarım, dış ticaret, işgücü, genç işsizlik, konut fiyatları,  para politikası gibi birçok başlık değerlendiriliyor. 


İlk kez 2020 yılında yayımlanan Alan İzleme Raporları; ekonomi, toplum, eğitim, hukuk ve sivil toplum olmak üzere temelde beş alanı kapsıyor. Yıllık olarak yayımlanan bu raporlarda veri temelli ve kapsayıcı bir yaklaşım benimseniyor. İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi’nin (İKAM) hazırladığı raporda Türkiye ekonomisinin makroekonomik görünümü sunuluyor.

Rapordan Öne Çıkanlar

Türkiye ekonomisi açısından meydan okumalar devam ediyor

Jeopolitik riskler, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası  ve Amerikan Merkez Bankası’nın faiz kararları, göç yönetiminin iyi kurgulanamaması, Covid-19 krizi ve kısıtlayıcı önlemler, petrol fiyatlarında ve döviz kurlarında yaşanan değişimler, Süveyş Kanalı’nın geçici bir süre kapanması, lojistik ve tedarik sürecinde yaşanan kesintiler, çip krizi, komşu ülkelerde yaşanan olumsuz gelişmeler, Rusya-Ukrayna Krizi Türkiye ekonomisinin toparlanma sürecini olumsuz etkileyen gelişmeler arasında sayılabilir.

Türkiye yenilenebilir enerjide söz sahibi bir konumda olabilir

Türkiye, enerji verimliliği açısından; rüzgâr enerjisinde İngiltere’den sonra ikinci, güneş enerjisinde ise İspanya’dan sonra ikinci sıradadır. Ancak rüzgâr ve güneş enerjisi toplam verimlilikte birincidir. Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, sahip olduğu rüzgâr nehri ve verimli güneş ışınım değerleri, Türkiye’yi yenilenebilir enerji pazarında söz sahibi yapmalıdır. Ayrıca yeşil dönüşüm, Türkiye’nin cari açıkla mücadelesinde de önemli bir güç olacaktır. Bu noktada, yasal düzenlemeler, mevzuat ve regülasyonların oluşumu, birincil adım olmalıdır. Üretim maliyetlerinin düşmesi için fon ve teşvikler üretilmesi, ilk aşamada zorunlu görünmektedir.

Katılım bankaları büyümeye devam ediyor

2022 yılında katılım bankaları bir önceki yıla göre birçok kalemde büyüme kaydetti. 2022 Kasım ayı itibariyle katılım bankaları 2021 yılındaki 682 milyar TL’lik aktif büyüklüğünü 1.162 milyar TL’ye çıkartarak bankacılık sektöründe yüzde 8,42 paya ulaştı. Katılım bankaları 2021 yılında sektördeki payını yüzde 10,57’ye çıkardı. 2022 yılında ise sektördeki birçok kalemden aldığı payı bu zamana kadarki en yüksek seviyeye ulaştırdı.

Türkiye’nin enerji ihtiyacı artıyor

Türkiye, geçtiğimiz 20 yılda, OECD ülkeleri arasında enerji talebinin en hızlı arttığı ülke oldu. Bu dönemde, elektrik ve doğalgaz talep artışında Çin’den sonra dünyada ikinci sıraya yerleşti. Enerji talebi ve tüketiminin artmaya devam etmesi beklenen Türkiye, enerji ihtiyacının yüzde 76'dan fazlasını yurt dışından ithal ediyor ve enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü ithal fosil yakıtlardan karşılıyor. Bu durum Türkiye’nin cari açık ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden oluyor.

Sanayi üretimi büyümeye devam ediyor

Toplam sanayi ve imalat sanayinde üretim değerlerinin 2010 yılından 2022 yılına kadar aşamalı olarak artarak son 12 yılda sırasıyla yüzde 101,2 ve yüzde 109,9 oranlarında büyüdüğü görülüyor. Her iki ana sektör 2018-2020 yılları arasındaki duraklama hariç, diğer yıllarda ve özellikle 2021 yılında GSYH’nin (yüzde 11,4) üzerinde hızlı bir büyüme (sırasıyla yüzde 17,2 ve yüzde 18,5) sergiledi. Ancak son üç çeyrek verilerine göre 2022 yılında sanayide yüzde 5,4, imalat sanayinde ve GSYH’de yüzde 6,2 ile daha düşük oranlı bir büyüme eğilimine girdi.


Enflasyon beklentilerin üstünde seyrediyor

2017’den itibaren çift haneli seyreden enflasyon rakamları, 2022 yılında hızlıca artarak yüzde 85,51’e kadar yükseldi. Böylece son 20 yılın enflasyon rekoru kırıldı. En yüksek artışların konut, gıda ve alkolsüz içecek alt gruplarında görülmesi enflasyonun yoksul kesim tarafından daha fazla hissedilmesine yol açtı. Yİ-ÜFE rakamları da 2022 ekim ayında yüzde 157’lik zirveden sonra 2022 yılını yüzde 97,72 ile tamamladı.

Kira fiyatları artıyor

Enflasyon ve küresel emtia fiyatlarının artışına bağlı olarak gelişen konut fiyatlarındaki yükseliş 2022 yılı boyunca sürdü. Konut fiyatlarındaki artış tüm dünyada genel fiyat düzeyinin üzerinde bir seyir gösterirken Türkiye 2022 yılında konut fiyatlarının en hızlı arttığı ülke oldu.



OKU VE İNDİR

+90 216 532 63 70 | [email protected]

İlgili İçerikler

"Finansal, Toplumsal ve Fıkhi Boyutlarıyla Boykot" (İngilizce) Raporu

Boycott movements, initially driven by individual consumer choices in response to Israel's ongoing actions in Gaza, have evolved into potent instruments capable of transforming the global economy. The report, “The Financial, Social, and Fiqh Dimensions of Boycotts”, prepared by the Research Center for Islamic Economics (IKAM) under the ILKE Foundation, offers a comprehensive analysis of the financial, social, and jurisprudential aspects of boycotts.The report delves into the consequences of these movements on financial markets, corporate balance sheets, and global trade, while also assessing them within the framework of Islamic law. It provides detailed insights into both the broader impacts on major corporations and sector-specific evaluations.Key Insights from the Report Include:✔️ The economic implications of global boycott movements✔️ The historical context of boycotts in Islam and their jurisprudential assessment✔️ Public perceptions of boycotts in Türkiye and participation dynamics✔️ The impact of boycotts on corporate sales✔️ A financial analysis of boycott effectiveness based on stock market performanceThis in-depth report shows how boycotts can be harnessed as a tool of economic influence and offers practical steps to turn them into sustainable, long-term strategies.

28 Ekim 2025

13. İslam İktisadi ve Finansı Zirvesi

İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) tarafından düzenlenen 13. İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi, Vakıf Katılım ana sponsorluğunda ve Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD), Anadolu Ajansı (AA), Türkiye Katılım Sigorta, Khamd Bin Khalifa University, İktisat Vakfı ve Boğaziçi Üniversitesi’nin değerli katkıları ve işbirlikleriyle 28 Ekim 2025 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilecektir.Geçtiğimiz yıllarda yalnızca akademik sunumların yapıldığı İslam İktisadı Atölyesi, 2024 yılı itibariyla İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi olarak devam etmektedir. Bu yıl 13. İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi yine araştırmacılar, akademisyenler, kamu ve özel sektör çalışanlarını bir araya getirerek, İslam İktisadı ve Katılım Finans ile ilgili güncel çalışmaların paylaşılmasını ve tartışılmasını hedeflemektedir.Program öğlene kadar aynı salonda icra edilecek, öğleden sonra ise genel salon ve akademik salon olmak üzere iki ayrı oturum olarak devam edecektir. Genel salonda sektörün öncü kuruluşlarının, finans sektörü içerisindeki mevcut durumlarını açıklayıcı sunumlar gerçekleştirilecektir. Önceki atölyelerde yer alan bildiri sunumu oturumları ise bu yıl akademik salonda icra edilecektir.Akademi ve sektör oturumlarıyla gerçekleşecek olan İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi, hem akademisyenlerin hem de sektörün önde gelen isimlerinin İslam iktisadı ve finansı konularını ve mevcut durumlarını derinlemesine tartışılabileceği uzun soluklu oturumların gerçekleşmesine imkân sunacaktır. Böylece akademi ve sektör arasındaki işbirliklerini destekleyici ve uyumu artırıcı fırsatların ortaya çıkması amaçlanmaktadır.Ayrıca İslam İktisadı Ödülleri 2025 de 13. İslam İktisadı ve Finansı Zirvesinde sahiplerini bulacaktır.Kayıt için:

2025 Yılı İslam İktisadı Ödülleri Sahiplerini Buluyor!

İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) tarafından düzenlenen ve İslam iktisadı düşüncesini hem teorik zeminde hem de pratikte ilerletmeyi hedefleyen İslam İktisadı Ödülleri, 2025 yılında da yenilikçi ve öncü çalışmaları ödüllendirerek sektöre katkı sağlamaya devam edecektir. 2018 yılından bugüne her yıl verilmekte olan bu ödüller, araştırma, uygulama, katkı ve tez kategorilerindeki bilimsel ve pratik katkıları desteklemekte, ayrıca alandaki özgün çalışmaları öne çıkarmayı amaçlamaktadır.Alınan başvurular, jüri tarafından titizlikle değerlendirilecek ve ödül sahipleri belirlenecektir. İslam İktisadı Ödülleri 2025 bu yıl da Ekim ayında İstanbul'da düzenlenecek olan 13. İslam İktisadı ve Finansı Zirvesi'nde sahiplerini bulacaktır. Zirve, yerel ve uluslararası birçok değerli katılımcıyı bir araya getirecek, İslam iktisadi ve finans alanındaki en son gelişmeler üzerine kapsamlı tartışmalar sunacak bir platform oluşturacaktır.Başvurular için son tarih 30 Eylül 2025’tir.Kayıt için: