İslâm ahlâk düşüncesinde Fârâbî sonrası İbn Miskeveyh ve Nasîruddin Tûsî ile temayüz eden çizgiyi devam ettiren Adududdîn el-Îcî’nin (ö. 756/1355) Ahlâk-ı-Adudiyye adlı risâlesi, pratik felsefenin (amelî hikmetin) genel ilkelerini özlü bir biçimde yansıtması bakımından oldukça önemli bir eserdir. Bilhassa Osmanlı ve İran ilim çevrelerinde hayli ilgi gören eser, telifi sonrasında şerh ve haşiyelerin ilgi odağı haline gelmiştir. Bu şerhlerden biri de Alâüddin el-Kâzerûnî’nin Şerhu’l-Ahlâki’l-Adudiyye isimli eseridir.

Eserin mukaddimesinden ve devam eden bölümlerinden anlaşılacağı üzere pratik yaklaşımların yanı sıra teorik temelini irfan düşüncesi üzerine bina eden, ahlak ilminin konusunun nefsin halleri ve gayesinin de nefsin yetkinleştirilmesi olduğunu vurgulayan müellif; emaneti yüklenmiş olan insanın, yeryüzünün halifesi olabilmesi ile ilgili olarak iki şeye dikkat çekmektedir: ilmî yetkinlik olan hikmet ve amelî yetkinlik olan kudret. Sûrî ve manevî âlemleri imar edebilmesi bakımından ilahî isimlere mazhar olabilme kabiliyeti olan insanın yetkinliğe ulaşma konusunda meleklerden daha üstün bir mertebede olduğunu belirten Kâzerûnî, ahlakı ilim ve amel (kudret) temelinde ele almasından da anlaşılacağı üzere bütüncül bir bakışına sahiptir.

Şerhu’l-Ahlâki’l-Adudiyye / Alâüddin el-Kâzerûnî kitabını satın almak için tıklayınız.