Müslüman Toplumlarda Düşünce ve Hareketler Projesi, İLKE İlim Kültür ve Eğitim Vakfı tarafından 2021 yılında Müslüman dünyanın gündeminde ne tür değişimler, sorular, gelişmeler, yönelimler, etkileşimler ve tartışmaların mevcut olduğunu araştırıp bunların takibini ve analizini yapmak ve Müslüman dünyayı bu tartışmalar bağlamında inceleyip Türkiye'deki akademisyen, entelektüel, siyasi ve dini elitleri haberdar etmek amacıyla hayata geçirilen bir projedir.

İslami hareketler veya İslami kuruluşlar denildiğinde gayesi veya motivasyonu İslamcılık olan hareket ve kuruluşlar akla geliyor. Biz İLKE İlim Kültür ve Eğitim Vakfı olarak Müslüman Toplumlarda Düşünce ve Hareketler projesinde, daha kapsayıcı bir çalışma yaptığımız için Müslüman hareketler ve kuruluşları odağımıza aldık. Ayrıca proje adında Müslüman ülkelerde demek yerine Müslüman toplumlarda diyerek Müslüman olmayan ülkelerdeki Müslüman hareketleri ve kuruluşları da bu projenin çalışma alanına dâhil ettik. 

Müslüman toplumlarda var olan fikri zemini, dünyayı yorumlarken ortaya koydukları bilinci ve davranışlarını şekillendiren tutumu düşünce olarak ifade ettik. Müslüman dünyanın ortaya koyduğu yazılı ve sözlü entelektüel çabaları fikri bir eylem olarak ele alıyor ve bu çalışmaların takibini yapıyoruz. Bu doğrultuda sivil toplum kuruluşları, düşünce ve araştırma kuruluşları (think-tank), üniversiteler ve akademik enstitülerin gerçekleştirdiği faaliyetlerden Müslüman dünyanın gündemine ilişkin bir profil sunmuş oluyoruz. 

Müslüman hareket olarak fikri bir motivasyonla çalışmalar yapan sivil toplum hareketleri, eğitim hareketleri, insan hakları hareketleri, direniş hareketleri ve ihya hareketlerini bu proje kapsamında Müslüman hareketler olarak tanımlıyoruz. Onların fikri çalışmalarını, güncel toplumsal, siyasi ve ekonomik sorunlara yönelik ortaya koydukları çözüm önerilerini ve reçetelerini inceliyoruz.