İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi, İLKE ve İLEM'in ortaklaşa yürüttüğü uzun soluklu bir projedir.

2013'den beri devam eden proje kapsamında bir çok konferans dizisi düzenlendi ve bir çok kitap yayımlandı.

2016'da dördüncü yılını tamamlayacak olan İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi ile İslam Düşünce Tarihinde yer edinmiş eserler yeniden okuyucusuyla buluşma imkanına kavuştu. Bu bağlamda projenin kitaplığına iki yeni kitap daha eklendi. Editörlüğünü Eşref Altaş ve Mervenur Yılmaz'ın yaptığı "İslam Düşüncesinde Ahlaki Önermelerin Kaynağı" ile editörlüğünü Mehmet Zahit Tiryaki ve Kübra Bilgin Tiryaki'nin yaptığı "İslam Düşüncesinde Mizaç Teorileri" kitapları ile literatüre iki yeni eser daha kazandırıldı.

İslam Düşüncesinde Mizaç Teorileri

En genel anlamda insan tabiatı şeklinde ifade edilebilecek olan kişiliğin, oluşum ve farklılaşmasında tevarüs edilen biyolojik ve kalıtsal özelliklerin mi yoksa yaşanılan deneyimler çeşitliliğinin mi esas öneme sahip olduğu tartışması felsefe tarihinin erken dönemlerine kadar geri götürülebilecek ve bugün de aynı canlılıkta varlığını devam ettiren bir probleme işaret etmektedir. İnsan tabiatını açıklama biçimi olarak mizaç teorileri ise bir aynıyla fizik ve tıp ile ilgiliyken sonuçları itibariyle insanın eylemleri ve bu dünyada bulunuşu ile doğrudan ilişkilidir. Elinizdeki kitap, 2015 yılında İslam Ahlâk Düşüncesi Projesi’nde kapsamında İslam düşüncesinde ortaya çıkan mizaç teorileri üzerine gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantılarının genişletilmiş bir çıktısıdır. Kitapta yer alan makaleler; insan kişilik ve karakterinin anlaşılmasında çok merkezi bir yeri olan mizaç teorisinin Hipokrat (M.Ö. 375) ve Galen (ö. 200) sonrası dönemine, daha özel olarak ise problemin bazı İslam filozof ve kelamcılarındaki görünümlerine odaklanmaktadır. Kitap, konuyla ilgilenmek isteyen okuyucular için bir başlangıç olmayı ve sonrasında problemin yeni görünümleriyle mukayeseli bir şekilde yapılacak yeni okuma, anlama ve yorumlama süreçlerine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

İslam Düşüncesinde Ahlâkî Önermelerin Kaynağı

Ahlâkî yargıları, bir başka ifadeyle ahlâkî önermeleri iyi veya kötü şeklinde değerlendirmemizi sağlayan ilke yahut kaynak nedir? Düşünce tarihinde bu kaynağın haz, doğa, duygu, akıl, sezgi, toplum, ilahî irade olduğuna dair farklı cevaplar bulmak mümkündür. Fakat “Adaletin iyi, zulmün kötü olduğunu nereden elde ediyorum?” sorusuna verdiğimiz cevap, bizi yeniden farklı sorularla karşı karşıya getirir. Örneğin cevabımız akıl ise bu aklın özelliği nedir yahut hangi akıldır? İnsanın doğasının, duygularının, sezgisinin, içinde yaşadığı toplumun eylemlere ilişkin iyi ve kötü yargısını vermede bir rolü var mıdır? İlahî vahyin ahlâk alanını belirlemedeki rolü nedir? Ahlâkî yargılar ile ilgili olarak çoğaltılabilecek bu tür soruların, bu kitapta temel olarak “ahlâkî önermelerin kaynağı” sorusu altında ele alınması amaçlamaktadır.