POLİTİKA BELGELERİNDE EĞİTİM

Türkiye’de eğitim politikalarının ve hedeflerinin yer aldığı resmî belgeler genellikle bir önceki yılın benzeri şekilde hazırlanıyor. Bununla birlikte seçim sonrası dönemlerde, bazen de bakan değişikliklerinde eğitim politikalarında da yeni politikalar geliştiriliyor. 2021 yılı eğitim bakanının değiştiği bir yıl oldu. Bu kapsamda CB Yıllık Programı, MEB Performans Programı ve YEP’te yer alan politika ve hedefler 2022 yılı için bazı yeni politika ve hedefler içeriyor. 2018’de hazırlanan 2023 Vizyon Belgesi’nden sonra 2021’de gerçekleştirilen 20. Millî Eğitim Şûrası kararları da bir politika değişikliği izlenimi veriyor.

2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 2022 yılı programında eğitim başlığı bir önceki yılda olduğu gibi “Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum” başlığı altında yer almaktadır. Raporda ilk olarak eğitimin mevcut durumundan bahsedilmiş ve şu ifadelere yer verilmiştir: “Ülkemizde son yıllarda fiziki imkânların büyük oranda artırılmasıyla eğitime erişimde önemli mesafe kat edilmiş olup bundan sonraki süreçte öğretmen nitelikleri başta olmak üzere eğitimin niteliğinin
artırılması hedeflenmektedir. Eğitim sisteminde bireylerin kişilik ve kabiliyetlerini
geliştiren, fırsat eşitliğine dayalı, kaliteyi yükselten bir dönüşüm programı uygulanmaktadır. Kapsayıcı, fırsat eşitliğine dayalı kaliteli bir eğitime ve hayat boyu öğrenme imkânlarına erişimin sağlanması en önemli eğitim politikaları arasındadır. Diğer yandan mevcut fiziki altyapının iyileştirilmesi çalışmalarına da devam edilecektir.” Buna göre yeni hedeflerin öğretmen niteliğinin geliştirilmesi, eğitimde fırsat eşitsizliğinin önlenmesi ve fiziki alt yapının iyileştirilmeye devam etmesi

çerçevesine odaklanacağı belirtilmektedir. Bunun yanı sıra aynı bölümde salgın sürecinde eğitim-öğretimin işleyişinin nasıl gerçekleştiği ile ilgili bilgilere ve verilere de yer verilmiştir. Okulların salgın sürecinde ilk açılan ve en son kapanan yerler olması hedefinden ilgili raporda da bahsedilmiştir. Raporda performans göstergesi hedefi olarak aşağıdaki tabloya yer verilmiştir: Raporda, MEB’in belirtilen 11 paydaşı ile gerçekleştireceği 20 tedbir hedefinden bahsedilmektedir. Bu hedeflerin ana teması; fırsat eşitliği, öğrenim içeriklerinin geliştirilmesi, özel eğitim, meslek. eğitimin gelişmesi, yükseköğretimin çeşitliliği, niteliğinin artması ve uluslararasılaşması olduğu görülmektedir.

2022-2024 Yeni Ekonomi Programı (YEP)

YEP, 5 Eylül 2021 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklandı. Programda eğitimle ilgili 12 hedefe yer verildi. Bu hedefler istihdamın arttırılması, meslekî eğitimin gelişmesi, eğitimde fırsat eşitsizliğinin önlenmesi başlıkları altında toplanabilmektedir. YEP, eğitim alanında genel itibariyle eğitim ve istihdam, eğitim ve sektör bağlantıları üzerine odaklanmıştır. Bu kapsamda üretilen politika ve tedbirler eğitim-istihdam-üretim ilişkisini güçlendirecek şekilde düzenlenmiştir. İstihdamın artırılabilmesi için hayat boyu öğrenme programlarının geliştirilmesi gerektiğine

vurgu yapılmıştır.

20. Millî Eğitim Şûrası (MEŞ)

MEŞ, MEB’in en üst danışma kurulu olarak kabul edilmektedir. Şûraların gerçekleştirilme amacı; Türk Millî Eğitim Sistemini geliştirmek, eğitim sisteminin niteliğini yükseltmek için eğitimle ilgili konuları tetkik etmektir. Şûralarda alınan kararlar tavsiye niteliğindedir. ülkemizde ilk Mill. Eğitim Şûrası 1939 yılında gerçekleşmiştir. 2014’te yapılan bir önceki şûra olan 19. Mill. Eğitim Şûrası’ndan sonra yaklaşık yedi yıl sonra 20. Millî Eğitim Şûrası 1-3 Aralık 2021 tarihlerinde Ankara’da gerçekleşti.

Ağustos ayının başında görevini Ziya Selçuk’tan devralan Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, göreve gelişinden yaklaşık bir ay sonra 20. Millî Eğitim Şûrası’nın “Eğitimde Fırsat Eşitliği” ana temasıyla 1-3 Aralık tarihlerinde toplanacağını duyurdu. Şûra’nın alt temaları “Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği”, “Meslekî Eğitimin İyileştirilmesi” ve “öğretmenlerin Meslek. Gelişimi” olarak belirlendi. Şûra hazırlıkları kapsamında 26 farklı yerde bölgesel toplantılar gerçekleşti. Hazırlık sürecinin ardından şûra kararlarına yönelik öneriler Bakanlığa iletildi. öneriler doğrultusunda, özel ihtisas komisyonlarınca şûra katılımcıları ile paylaşılmak üzere raporlar hazırlandı.
Şûranın temsil gücünü artırmak için tüm illerden katılımcılar davet edildi. Katılımcılar
arasında bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, yurt içi ve yurt dışından meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, özel sektör basın ve yayın kuruluşları, öğretmen, öğrenci ve veli temsilcileri ile eğitim alanında şûra konularıyla ilgili çalışmalarıyla tanınmış uzmanlar davet edildi. 1 Aralık tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde açılışı ger.ekleştirilen şûra, 2 Aralık günü komisyon toplantıları ile devam etti. 3 Aralık günü Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in başkanlığında Şûra Genel Kurulu toplandı. Şûra kapsamında özel ihtisas komisyonlarında görüşülen 124 madde ile genel kurula sunulan 4 yeni önerinin açık oylaması yapıldı. Oylama sonucu 4 madde daha kabul edildi ve 128 madde şûra tavsiye kararı olarak kabul edildi. özel ihtisas komisyonlarında önerilen 124 maddeden 17’si oy çokluğu, 107’si oy birliği ile kabul edildi. Genel kurul toplantısına
sunulan 4 öneriden 2’si oy birliği, 2’si oy çokluğu ile kabul edildi. Şûra’da genel kurul
toplantısına sunulan 4 öneriden biri olan ve oy çokluğu ile kabul edilen “Okul öncesi öğretim programında çocuğun gelişim düzeyi dikkate alınarak din, ahlak ve değerler eğitimi yer almalıdır.” maddesi, şûra kapsamında basında en çok tartışılan karar oldu.
Şûra kapsamında Temel Eğitimde Fırsat Eşitliği başlığı altında 64 öneri, Meslekî Eğitimin İyileştirilmesi başlığı altında 32 öneri, öğretmenlerin Meslekî Gelişimi başlığı altında 32 öneri kabul edildi. Mill. Eğitim Bakanı Mahmut Özer, kapanış konuşmasını yaparken şûrada alınan tavsiye kararlarının gerçekleştirilme durumunu her üç ayda bir hem şûra üyeleriyle hem de kamuoyu ile paylaşacaklarını dile getirdi.

MEB 2020 Yılı Sayıştay Denetim
Raporu

Eylül 2021’de Sayıştay, MEB’in 2020 yılına ait Denetim Raporu’nu yayımladı. Ana rapor içerik olarak dört rapordan oluşmaktadır. Bunlar; MEB 2020 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu, MEB Döner Sermaye İşletmeleri 2020 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu, MEB Okul Aile Birlikleri 2020 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu ve MEB Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulları 2020 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu’dur. Sonuçlar değerlendirildiğinde MEB’in kurum içi kontrole ilişkin bilgi ve farkındalık düzeyini arttırmada kurumsal olarak mesafe kat ettiği ancak etkili bir iç kontrol sisteminin kurulabilmesi için aktif çalışmaların sürdürülerek eksikliklerin giderilmesine ihtiyaç bulunduğu belirtilmiştir. Bunun yanı sıra MEB’in 2020 yılına ilişkin raporlama çerçevesi kapsamındaki mali rapor ve tablolarının “Denetim Görüşünün Dayanakları” bölümünde belirtilen hesap alanları hariç tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmıştır.